پیانو یکی از سازهای صفحه‌کلیددار و مشهورترین آن‌ها است. صدای پیانو در اثر برخورد چکش‌هایی با سیم‌های فلزی آن در داخل جعبه چوبی تولید می‌شود. این چکش‌ها در اثر فشرده شدن کلیدها (کلاویه‌ها) به حرکت در می‌آیند. سیم‌های پیانو به صفحه‌ای موسوم به «صفحهٔ صدا» متصل شده‌اند که نقش تقویت‌کنندهٔ صدای آن‌ها را دارد.

به طور کلی پیانو از ۸ اکتاو تشکیل شده. پیانو بالاترین دامنه صوتی را در بین ساز های معمول (به جز ارگ کلیسا) دارد، به طوریکه در شکل فعلی‌اش به‌طور معمول هشت اکتاو دارد و قادر به تولید فرکانس‌هایی از حدود ۲۷ تا ۴۱۸۶ هرتز می‌باشد، در حالی که در مقام مقایسه ساز ویولن تنها قادر به تولید حدود پنج اکتاو و بهترین خواننده‌ها تنها قادر به خواندن کمتر از سه اکتاو هستند.

 انواع پیانو :

• پیانو آکوستیک
• پیانو دیجیتال

پیانو از لحاظ ساختار به دو دسته "پیانو های آکوستیک" و "پیانو های دیجیتال" تقسیم بندی می شوند.

در پیانو های آکوستیک صدا از برخورد چکش به سیم حاصل می شود و این در حالیست که در پیانو های دیجیتال صدا از طریق برُد الکترونیکی ایجاد شده و از طریق بلندگو به گوش ما میرسد .

در ادامه به صورت مفصل به بررسی ساختار و تفاوت این دو میپردازیم .

پیانو آکوستیک

۱ - پیانو دیواری (UpRight Piano)

به زبان های اروپایی به آن پیانینو یا پیانوی کوچک می گویند. همچنین پیانو آپرایت(UpRight)نام دیگر این ساز به زبان انگلیسی است. پیانو دیواری نسبت به گراند پیانو کم حجم تر و ارزان تر بوده از این رو برای استفاده در منزل مناسب تر است. سیمها در آن به صورت عمودی قرار گرفته اند و چکشها از جلو به سیم ها ضربه وارد می کنند.

حجم صدا در پیانو های دیواری بر اساس ارتفاع آنها تغییر می کند . هر چه ارتفاع ساز بیشتر شود ، حجم صدای آن نیز بیشتر می شود .

در واقع بهتر است با توجه به ابعاد فضایی که میخواهیم پیانو را در آن قرار دهیم ساز خود را انتخاب نماییم .

۲ - پیانو رویال (Grand Piano)

در پیانو های رویال بر خلاف پیانو های دیواری ، سیم ها به صورت افقی کشیده شده اند و چکش ها از پایین به آنها ضربه می زنند .

حجم صدا در پیانو های رویال بسیار بیشتر از پیانوهای دیواری است .

به همین دلیل از این پیانو ها بیشتر در سالن های کنسرت ، استدیوهای صدابرداری و یا خانه هایی که دارای سالن های بزرگ هستند استفاده می کنند.

"رسیتال پیانو هنرجویان آموزشگاه موسیقی مازیار چاهی / ایوان شمس اردیبهشت ۱۳۹۷"

سئوالی که همواره برای نوازندگان مبتدی و خریداران پیانو مطرح است اینکه کدام یک از این نوع ساز بهتر است و یا تفاوت عمده آنها در چیست؟
اگر تفاوت قیمت و شکل ظاهری این دو ساز را کنار بگذاریم تفاوت اصلی این دو ساز که بسیار قابل هم توجه است، تنها در سیستم انتقال نیرو (Action) از کلاویه ها به چکشها و البته سیستم های خفه کن هر سیم (Damper) است. این اختلاف طبیعتآ به این دلیل است که سیم های پیانو دیواری عمودی و سیم های پیانو بزرگ (رویال) افقی است. نمود بارز این تفاوت تفاوت حسی است که هنگام نوازندگی با این دو ساز آنرا احساس می کنیم.
در پیانوهای بزرگ (رویال) سیم ها افقی هستند و چکشها بصورت افقی از پایین به بالا ضربه می زنند برای همین هنگام زدن ضربه به کلاویه، نیروی انتقالی به چکش در جهت خلاف جاذبه زمین است و این باعث می شود کلاویه های پیانو بزرگ (رویال) هنگام زدن ضربه سنگین تر باشد. برعکس هنگام برگشت چکش، جاذبه به برگشت آن کمک می کند و چکش سریعتر برمی گردد و لذا نوازنده می تواند با سرعت بالاتری یک کلاویه را درجا نواخته و نت هایی با تمپوی بالا روی یک کلاویه اجرا کند. به همین دلیل معمولآ سرعت پاسخگویی یک کلاویه در پیانوهای بزرگ (رویال) بهتر از پیانوهای دیواری است.
اما در پیانوهای دیواری سیم ها و چکشها عمودی هستند و جاذبه تقریبآ تاثیر یکسانی به چکش چه در هنگام ضربه زدن و چه در هنگام بازگشت، وارد می کند. به همین خاطر سرعت اجرا در پیانوهای عمودی عمومآ از پیانو با کیفیت مشابه افقی پایین تر است.
دقت کنید که فاکتور توان اجرای سریع تنها برای نوازندگی قطعات بسیار پیچیده با تمپوهای بسیار بالا مورد نیاز است و یک پیانوهای خوب دیواری می تواند در سرعت های معمولی و حتی بالا بازده خوب و قابل قبولی را از خود نشان دهد.
یک راهنمایی مهم آنکه اگر بودجه محدودی دارید هرگز اقدام به خرید پیانو بزرگ (رویال) نامرغوب و با ابعاد کوچک نکنید، در عوض یک پیانو دیواری مرتفع با سیم های بلند و کیفیت خوب تهیه کنید.